“Vận Tải Xanh” là gì ? Xu hướng và rủi ro

Xu hướng giảm thiểu rác thải môi trường đang dần phát triển và phổ biến trong nhiều ngành nghề từ sản xuất đến dịch vụ. Không chỉ vậy, ngành vận tải còn là ngành mũi nhọn trong xu hướng này do sự tiêu hao năng lượng và tạo chất thải quá mức cho phép. Việc đón đầu xu hướng này không chỉ tạo lợi thế về hình ảnh cho doanh nghiệp trong nước và quốc tế mà còn đem đến những cơ hội phát triển khác cho ngành điều hành vận tải đường bộ. Bài viết này sẽ phân tích sâu về các động lực thúc đẩy, các rủi ro pháp lý và vận hành liên quan đến môi trường, đồng thời cung cấp một lộ trình hành động cụ thể để doanh nghiệp của bạn có thể biến thách thức này thành lợi thế cạnh tranh vượt trội.

I. Tại Sao “Vận Tải Xanh” Không Còn Là Lựa Chọn mà là Thiết Yếu trong các doanh nghiệp 

Sự chuyển dịch sang mô hình logistics bền vững được thúc đẩy bởi bốn áp lực chính:

1. Áp lực Pháp lý: Các chính phủ trên toàn cầu, bao gồm Việt Nam, đang siết chặt các quy định về môi trường. Các tiêu chuẩn khí thải như Euro 4, Euro 5, và sắp tới là cao hơn, quy định về xử lý chất thải nguy hại, và các chính sách thuế carbon trong tương lai là những rào cản pháp lý hữu hình mà doanh nghiệp không thể phớt lờ.

2. Áp lực từ Khách hàng và Chuỗi cung ứng: Các tập đoàn đa quốc gia và các doanh nghiệp xuất khẩu lớn hiện nay đều bị ràng buộc bởi các mục tiêu về Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG). Họ yêu cầu các đối tác logistics của mình phải minh bạch hóa và cắt giảm dấu chân carbon trong toàn bộ chuỗi cung ứng. Việc không đáp ứng được tiêu chí này có thể khiến bạn mất đi những hợp đồng giá trị.

3. Áp lực Cạnh tranh và Thương hiệu: Một thương hiệu vận tải có trách nhiệm với môi trường sẽ tạo được sự khác biệt và thiện cảm lớn trong mắt khách hàng và cộng đồng. Việc đi theo xu hướng “vận tải xanh” còn là một lợi thế marketing và thương hiệu vô giá trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt.

4. Áp lực Tài chính: Với giá nhiên liệu biến động không ngừng, việc áp dụng các giải pháp vận tải xanh trực tiếp giúp tối ưu hóa tiêu thụ nhiên liệu, từ đó giảm chi phí vận hành và tăng biên lợi nhuận một cách bền vững.

II. Các rủi ro doanh nghiệp cần đối mặt 

Qua đó, để quản trị hiệu quả, trước hết cần nhận diện đúng các rủi ro. Dưới đây là các rủi ro môi trường chính mà một doanh nghiệp vận tải phải đối mặt:

• Rủi ro tuân thủ khí thải: Sở hữu đội xe cũ, không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải hiện hành dẫn đến nguy cơ bị từ chối đăng kiểm, xử phạt hành chính và gián đoạn hoạt động kinh doanh.

• Rủi ro từ quản lý chất thải: Việc xử lý không đúng cách các loại chất thải như dầu nhớt, ắc quy, lốp xe, dung môi… có thể dẫn đến các khoản phạt nặng theo Luật Bảo vệ Môi trường và gây tổn hại nghiêm trọng đến hình ảnh doanh nghiệp.

• Rủi ro về hiệu suất năng lượng: Việc không có biện pháp giám sát và tối ưu hóa tiêu thụ nhiên liệu khiến chi phí vận hành tăng cao, làm giảm khả năng cạnh tranh về giá cước.

• Rủi ro về chuỗi cung ứng: Nguy cơ bị loại khỏi chuỗi cung ứng của các khách hàng lớn do không đáp ứng được các tiêu chuẩn bền vững mà họ đặt ra.

III. Làm sao để xây dựng doanh nghiệp “Xanh” ?

Để chuyển đổi sang vận tải xanh là một quá trình có lộ trình, không phải là một hành động đơn lẻ. Dưới đây là 4 yếu tố cơ  mà doanh nghiệp cần tập trung xây dựng:

1. Tối ưu hóa đội xe 

• Đầu tư thông minh: Ưu tiên đầu tư vào các phương tiện mới đáp ứng tiêu chuẩn khí thải Euro 4, Euro 5. Lập kế hoạch thay thế dần các xe cũ, tiêu hao nhiều nhiên liệu.

• Bảo dưỡng dự phòng: Xây dựng lịch trình bảo dưỡng định kỳ nghiêm ngặt. Khi một động cơ được bảo dưỡng tốt, lốp xe được bơm đúng áp suất có thể tiết kiệm từ 3-10% nhiên liệu tùy theo hành trình của xe.

• Công nghệ giám sát: Lắp đặt các cảm biến nhiên liệu, cảm biến áp suất lốp để theo dõi và phân tích dữ liệu tiêu hao năng lượng theo thời gian thực, giúp tài xế và các nhà điều hành vận tải tối ưu hóa được chi phí sử dụng

2. Tối ưu hóa Vận hành:

• Lập kế hoạch lộ trình thông minh: Sử dụng phần mềm quản lý vận tải (TMS) để tối ưu hóa lộ trình, giảm thiểu quãng đường di chuyển và thời gian chạy không tải.

• Tối ưu hóa tải trọng: Áp dụng các thuật toán để ghép đơn hàng, tối đa hóa tải trọng cho cả chiều đi và chiều về, giảm thiểu số lượng chuyến xe rỗng.

• Đào tạo lái xe sinh thái: Tổ chức các khóa đào tạo cho tài xế về các kỹ thuật lái xe tiết kiệm nhiên liệu như: giữ tốc độ ổn định, hạn chế phanh và tăng tốc đột ngột, sử dụng quán tính của xe, tắt máy khi dừng đỗ trên 3 phút.

3. Quản lý Chất thải có Trách nhiệm:

• Phân loại tại nguồn: Xây dựng quy trình phân loại các loại chất thải nguy hại (dầu, nhớt, ắc quy…) ngay tại xưởng bảo dưỡng hoặc bãi đỗ xe.

• Hợp tác với đơn vị chức năng: Ký kết hợp đồng dài hạn với các công ty môi trường được cấp phép để thu gom và xử lý chất thải theo đúng quy định pháp luật.

• Tái chế và Tái sử dụng: Nghiên cứu các giải pháp tái chế như đắp lại lốp xe để kéo dài vòng đời sử dụng.

4. Đo lường và Báo cáo

• Thiết lập KPI xanh: Xây dựng các chỉ số đo lường hiệu suất môi trường như: mức tiêu thụ nhiên liệu/tấn.km, lượng khí thải CO2 trên mỗi chuyến hàng.

• Sử dụng công nghệ để đo lường: Tận dụng dữ liệu từ GPS, TMS và các cảm biến để tự động hóa việc thu thập và phân tích các KPI này.

• Báo cáo bền vững: Xây dựng các báo cáo định kỳ về hiệu quả môi trường để chia sẻ với khách hàng và các bên liên quan, minh chứng cho cam kết của doanh nghiệp.

Để có thể bắt đầu một công ty vận tải “xanh”, trước hết bạn cần có kiến thức, kinh nghiệm và trải nghiệm để thành lập nên doanh nghiệp. Với khóa học sơ cấp điều hành vận tải đường bộ, bạn mới có thể bước đầu đủ điều kiện phát triển công ty của riêng mình.

Khóa học đào tạo cấp chứng chỉ Sơ Cấp Vận Tải Đường Bộ của bạn sẽ giúp ước mơ trở thành hiện thực với:

1. Thời Gian / Hình Thức Học